اگر دولت را یک تیم بدانیم که نقش رئیس جمهور در آن هدایت و هماهنگی است، آیا در بدنه عملیاتی این تیم مولفه های حفاظت از محیط زیست وجود دارد؟

پاسخ به این پرسش را باید از دو منظر «گفتار» و «کردار» بررسی کرد. کسی در این گزاره تردیدی ندارد که دکتر حسن روحانی بر ضرورت حفظ محیط زیست پافشاری کرده است. او علاوه بر توجه ویژه به محیط زیست در برنامه انتخابات خود، نخستین مصوبه دولتش را هم در راستای احیای دریاچه ارومیه به علاقه مندان محیط‌زیست تقدیم کرد.

 بدون تردید روحانی هر چند در حمایت کلامی از سازمان تحت امرش، کم نگذاشته است اما در عمل در دولت نتوانسته گامی جدی در حوزه محیط زیست بردارد. وی در حالی روز یکشنبه در پردیسان «حفظ آب و خاک و هوا» را «موارد مهم امر به معروف» شمرد که پیش از این در فروردین ماه و در مراسم گرامیداشت سالگرد رحلت همسر امام راحل (ره)، کم آبی و بی آبی را به عنوان بزرگ ترین «منکر»های جامعه قلمداد کرده بود. روحانی در مذاکرات دوجانبه در جریان میزبانی از سه رئیس دولت ترکیه، عراق و افغانستان هم نشان داد که به استفاده از دیپلماسی محیط زیست در چارچوب حقوق بین الملل علاقه و تسلط دارد.

دستورات خاص برای تشکیل کارگروه بررسی ریزگردهای جنوب و غرب کشور، اعطای نشان به یک محیط بان در روز کارمند، دوبار حضور در ساختمان سبز پردیسان در حالی که در کمتر سازمان و وزارتخانه ای این گونه قدم گذاشته و اشارات محیط زیستی وی در هر مناسبت مرتبط و غیرمرتبط را می توان از نشانه های علاقه مندی رئیس جمهور به محیط زیست قلمداد کرد. شاید به دلیل همین گرایش آشکار است که اعضای دولت یازدهم در محیط زیستی نشان دادن خود از یکدیگر سبقت می گیرند.

اما اگر دولت را یک تیم بدانیم که نقش رئیس جمهور در آن هدایت و هماهنگی است، آیا در بدنه عملیاتی این تیم مولفه های حفاظت از محیط زیست وجود دارد؟ اگر پاسخ مثبت است، نگاه های توسعه به هر قیمت، رونق گردشگری به قیمت قطع چند درخت و گم و گور شدن چند شغال و روباه، کم اهمیت بودن آتش گرفتن چند درخت، ادامه روند سدسازی در مناطق پرتنش آبی، توسعه کشاورزی ناپایدار وابسته به آب و خاک رایگان، تزریق قطره چکانی بودجه به نهادهای حفاظتی، و ده ها مثال دیگر را چگونه ترجمه کنیم؟ 

آزاردهنده آن که اتفاقا همانانی که کمتر به نظر متخصصان محیط زیست اعتنا می کنند و فریاد آنها را بعضا عامدانه نمی شنوند و برای قیچی زدن به روبان های قرمز افتتاح و کلنگ زنی و رونمایی دست افشان می روند، در روز ابتلا، انگشت اشاره را به سوی محیط زیست نشانه می روند که پاسخگو آنها هستند! اگر این گزاره ها خطاست، پس در مقوله گرد و غبار و ارومیه و هامون و شادگان و هوای تهران و زباله بیمارستانی و جنگل فروشی و کوه خواری و معدن حراجی و ده ها مثال دیگر، مقصر کیست؟

انتظار این که در بدنه عریض و طویل دولت همه در قبال یک موضوع یکسان فکر کنند. ساده انگارانه است، اما کسانی که دغدغه امنیت آب و خاک و هوا و غذا و پایداری بستر حیات کشور را دارند، خواهان یک تیم مجریه منسجم، همسو و باتدبیرند که برای تحقق شعارهای چشم نواز رئیس دولت، التزام کرداری به آن گفتارها داشته باشند.