یکی دیگر اماکن باستانی که سایت باستانی مالایا یا خاکاسیا است که در همسایگی منطقه آلتای-سایان کشف شده و به  35000 سال قبل از میلاد برمیگردد و زندگی بسیار متمدنی را در زمان خود تداعی میکند قسمت غربی تنگه آلاسگا و شرق سیبری یعنی منطقه جمهوری خاکاسیای امروزی میباشد.مناطق مسکونی باستانی منطقه خاکاسیا، یا یاقوتستان سرزمین ترکان یاقوت یا ساخا و برخی عشیره های دیگر ترک تبار میباشد .تاریخ حضور ترکان درخاکاسیا مشخص نیست اما دانشمندان بزرگ باستان شناس  2 نظر عمده درباره ترکان ساکن درسیبری شرقی دارند که عبارت اند از : یک اینکه ترکان ساکن در خاکاسیا بعد از فروپاشی امپراتوری هیونگ نو یا توکیو (گوک تورک ) که امپراتوری هیونگ نو مربوط به قرون اولیه قبل از میلاد و امپراتوری گوک تورک مربوط به قرون 4تا 7 بعد از میلاد مربوط است بصورت قبیله ای به این منطقه مهاجرت کرده اند. دوم اینکه این منطقه را یعنی شمال شرقی آسیا یا همان سیبری شرقی را خاستگاه اولیه ترکان عنوان میکنند. که ترکان باگذشت زمان بطرف جنوب سرازیر شده و چون مردمانی نژاد پرست و جگجویی بودند دیگر ساکنان مناطق جنوبی را بیرون کرده اند البته این نظریه مبنی برچند علل غیرمهم ازجمله نام ترکی ، مغولی سیبری که به معنی منطقه لخت میباشد مطرح گردیده که زیاد مقرون به علوم باستان شناسی و تاریخ نیست. یکی دیگر از عللی که بسیاری از دانشمندان را متفق القول کرده که تمدن های باستانی کشف شده در آسیای شمال شرقی رابه مردمان آلتایی ربط بدهند افسانه گرگ خاکستری ترکان می باشد به همین دلیل بسیاری از اکتشافات بزرگ تاریخ بشری که جزء اولین های تاریخ اجتماعی انسان میباشد از آن جمله :فرش پاژیک ، اولین فرش بافته شده عصر باستان ، اولین مجسمه ساخته شده به دست انسان و برخی از آثار باستانی از جمله شمشیر ، سرنیزه ، ققل قزن ، نعل و ... مجسمه های حیوانات افسانوی که بعضی از آنها به جنس آهن ساخته شده اند .نشان میدهد که قبل از همه تمدنها ابتدا آهن در سیبری کشف و مورد استفاده قرار گرفته است  که اتفاقا افسانه مشهور گرگ خاکستری یا آسنای ترکان تاریخی همین ادعا را میکند که اجدادشان یعنی ترکان اولیه مکتشف آهن بوده اند و بهترین آهن گران از ملت آنها برخاسته است طبق این افسانه نژادشان از یافث پسر نوح نبی و صاحب امپراتوری باتمدن و عظمتی بوده اندکه ترکان درفلزکاری وپرورش اسب مهارت بخصوصی داشته اندکه بسیاری از همسایگان شان محتاج علم و تمدن و هنر فلزکاری و پرورش اسب ترکان بوده اند که چینیان و متحدان همسایه اش تمدن ترکان باستان رابه کلی از بین برده و همه اجداد ترکان را قتل عام نموده اند که آسنا ،ماده گرگ خاکستری پسر بچه کوچکی را که توانسته از قتل عام چینی ها مصمون بماند را به لانه خود برده و...  پس ساکنان اولیه مناطق ذکر شده شباهت بسیار زیاد متولیان تمدنهای باستانی با ترکان و افسانه باستانی این ساکنان  نظریه دانشندان را تایید میکنند نقطه جالب دیگر اینکه مطالعات ژنتیکی اخیر نشان داده است که ژن برخی از مردم بومی قاره آمریکا تا حدی از Altaians جنوب مشتق شده است. که به وجود آورندگان تمدنهای آمریکای شمالی و مرکزی  مهاجرانی از آلتای سایان بوده باشند   [8]  

( وبلاگ ترک شناسی )

منابع :

http://www.maweb.org/en/SGA.AltaiSayan.aspx

Mandych, Anatoliy F. (2006). Hartmut Vogtmann & Nikolai Dobretsov, ed. "Conditions and trends in natural systems of the Altai-Sayan ecoregion". Environmental Security and Sustainable Land Use – with special reference to Central Asia. NATO Security through Science Series (Springer Netherlands): 231–275. doi:10.1007/1-4020-4493-3_18. ISBN 1-4020-4491-7.