هارای نیوز

خبری - تحلیلی

تورکجه قیز و اوغلان آدلاری/ دونیادا اوچونجو دیل ؛ تورک دیلی دیر

+0 به یه ن / بپسند
تورکجه قیز و اوغلان آدلاری / تورکی آد قویون اوشاخلاریزا / دونیادا اوچونجو دیل ؛ تورک دیلی دیر

هارای نیوز : کولتوروموزدن و تاریخیمیزدن صاحیب اولاخ. هاممی بونو بیلیرکی بیز تورک خالقییق. اوگون کی           « هارای هارای ؛ من تورکم » دنیادا سسلندی و دونیایا دئدی کی هاممی گرک بیر بیرینین حورمتین ساخلیا. هئچ میللتین حاققی یوخدور کی آیری میللت لره توهین ائده.
بیز شیرین دیلیمیزه فخر ائدیریک کی دونیادا اوچونجو دیل آدلانیب.
 گوزل قیزلاریزین و اوغلانلاریزین آدلارین تورکی آد قویون.
و کیلاس لی و گوزل آدلاری هارای نیوزدا دا  سئچه بیلرسیز.

اوغلان آدلاری:

***

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

1

آبی

برادر بزرگ

ABI

2

آبیتن

برادروار،عین برادر

ABITƏN

3

آتا

پدر،بزرگ،سرپرست

ATA

4

آتابی

مربی،معلم،اتابک

ATABƏy

5

آتاخان

خان بزرگ،خان پدر

ATAXAN

6

آتامان

تمثیل کننده ی پدر،پدرانه

ATAMAN

7

آتیللا،آتیلا

چابک سوار،تیزپا

ATILLA

8

آتیش

پرتاب،شلیک

ATIŞ

9

آتیشماز

صلح دوست،بی طرف

ATIŞMAZ

10

آخار

جاری،روان،جهت دار

AXAR

11

آدای

نامزد،کاندید

ADAY

12

آذر

آتش

AZƏR

13

آراز

آراز.،قهرمان منصوب به طایفه آس

ARAZ

14

آرال

متوسط،نام کوه

ARAL

15

آرامان

سنبل پاکی

ARAMAN

16

آران

دشت نسبتا گرم و صاف

ARAN

17

آرتان

پر برکت،افزاینده

ARTAN

18

آرسالان

شیر،مرد افکن

ARSALAN

19

آرغین

پاک شده،منزه

ARĞIN

20

آرمان

قابل جستجو

ARMAN

21

آشقین

آشقین،متلاطم،رد شونده،برتر

AŞQIN

22

آغ بی

سفید بیک،مرد رو سفید

AĞBƏY

23

آلای

دسته،گروه

ALAY

24

آلپ

قوی،جسور،نام کوه

ALP

25

آلپ آسلان

شیر قوی،شیر جسور

ALPASLAN

26

آلپای

تمثیل کننده دلیری و زیبایی

ALPAY

27

آلپر

قهرمان جسور،دلاور،سلحشور

ALPƏR

28

آلتای

نام سلسله جبال

ALTAY

29

آ لخان

خان سرخ،اسم خاص

ALXAN

30

آلقیش

تشویق،پیشواز

ALQIŞ

31

آلوو

آتش،شعله

ALOV

32

آلیشان

آتش گیرنده،انس گیرنده

ALIŞAN

33

آوجی

شکارچی،صیاد

AVCI

34

آیبک

سفیدرو،ماه رو

AYBƏK

35

آیتای

مثل ماه،ماه وش

AYTAY

36

آیچین

برای ماه،چین ماه

AYÇIN

37

آیدین

روشن،پاک

AYDIN

38

آی دمیر

پلاتین،فلز درخشان

AYDƏMIR

39

آیشین

ماهرو،نقره فام

AYŞIN

40

آیمان

ماه وش،تمثیل کننده ماه

AYMAN

41

آییق

بیدار،دوراندیش،هشیار

AYIQ

42

آیسوی

پاکنژاد

AYSOY

43

آتروپات

اسم خاص

ATROPAT

44

آردا

یادگار

ARDA

45

آیتان

ماه صفت

AYTAN

46

آی دوغان

شاهین زیبا

AYDOĞAN

 

ADLAR

MƏNASI

TURKCƏ

47

آناج

مجرب،با تجربه

ANAC

       

48

ائدیل

آسان،قابل حل

EDİL

49

ائل اوغلو

فرزند خلق،مردمی

ELOĞLU

50

ائل بان

صدای مردم

ELBAN

51

ائل بی

سرپرست مردم،بزرگ قوم

ELBƏY

52

ائل تن

پاره تن مردم

ELTƏN

53

ائل جان

جان مردم

ELCAN

54

ائلجه بیر

دانا،دانشمند

ELCƏBİR

55

ائلچی

سفیر،نماینده

ELÇİ

56

ائلچین

برای مردم، بخاطر مردم

ELÇİN

57

ائلخان

رهبر مردم

ELXAN

58

ائل داش

هم ملیت،هم نژاد

ELDAŞ

59

ائلده تک

بی تا،بی مثل،دردانه خلق

ELDƏTƏK

60

ائل دنیز

دریای خلق

EIDƏNİZ

61

ائل سس

صدای مردم

ELSƏS

62

ائل سئور

مردم دوست،ملی

ELSEVƏR

63

ائل سئون

دوستدار مردم

EISEVƏN

64

ائل شن

شادی مردم،مردم شاد

ELŞƏN

65

ائمیل

ساکت،آرام،بی آزار

EMİL

66

ائل مان

تمثیل کننده مردم

ELMAN

67

ائل یانار

مردم روشن ضمیر،انسان دوست

ELYANAR

68

ائل یورد

سرزمین مردم،خانه مردم

ELYURD

69

     

70

ارن

مرد غیور و سلحشور

ƏRaN

71

ارول

قهرمان باش، انسان باش

ƏROL

72

اروستون

مرد برتر،والا مقام

ƏRÜSTÜN

73

ارجان

مردجانانه

ƏRCAN

74

ارخان

خان سلحشور

ƏRXAN

75

ارکین

آزاد،مستقل

ƏRKIN

76

افراسیاب

افراسیاب،اسم خاص

ƏFRASIYAB

77

الدمیر

آهن پنجه،قدرتمند

ƏLDaMIR

78

افشین

سردار،فرمانده

ƏFŞIN

79

ارسلان

مرد افکن،شکست ناپذیر

ƏRSALAN

       

80

ایشیق

نور ،روشنایی،افق

IŞIQ

81

ایگید

قهرمان،ساحشور

IGID

82

ایلدیریم

تندر،آذرخش

ILDIRIM

83

ایلقار

عهد وپیمان

ILQAR

84

ایلکین

ائلین،نخستین

ILKIN

85

ایل یاز

بهار سال

ILYAZ

86

ایمراه

امیر،رئیس،فرمانده

IMRAH

87

اینال

باور کردنی،مورد باور

INAL

88

اینانج

عقیده،ایمان،باور

INANC

89

اوختای

تیرمانند،تیروش،تیزپا

OXTAY

90

اودآلوو

آتش پاره،شعله آتش

ODALOV

91

اودمان

مثل آتش،تمثیل کننده آتش

ODMAN

 

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

92

اورهان

مناسب،اوغورخان

ORHAN

93

اوغوز

اسم خاص

OĞUZ

94

اووچو

شکارچی

OVÇU

95

اؤتگون

برتر،نافذ

ÖTGÜN

96

اؤزقان

هموطن

ÖZQAN

97

ازگور

مستقل،متکی به خود

ÖZGÜR

98

اوجال

سرافرازباش

UCAL

99

اوغور

پیروز،موفق

AĞÜR

100

اولدوز

ستاره

ULDUZ

101

اوزای

روسفید،سفید بخت

ÜZAY

102

اوستون

برتر،غالب،پیروز

ÜSTÜN

103

باباخان

باباخان،خان بزرگ

BABAXAN

104

بابک

بابابی،خان خانان،بابک

BABƏK

105

باریش

صلح،دوستی

BARİŞ

106

باریشماز

سرسخت،محکم

BARİŞMAZ

107

باشقان

رئیس،صدر

BAŞQAN

108

بایات

نام طایفه ای از تورکان/ثروتمند

BAYAT

109

بایدار

سر سلسله

BAYDAR

110

باییندیر

نام یکی از قبایل تورکان

BAYİNDİR

111

بکداش

عزیز/ارزشمند

BƏKTŞ

112

بیلگین

دانا/دانشمند

BİLGİN

113

بولود

ابر

BULUD

114

بوران

بوران/مه غلیظ

BORAN

115

بوغاج

قدرتمند/قوی

BOĞAC

116

باتور

دلیر/جسور

BATUR

117

جومای

غرق در ماه

CUMAY

118

جوشور

همیشه متلاطم

COŞOR

119

جوشگون

جوشان

COÇĞUN

120

چاپار

پیک/فرستاده

ÇAPAR

121

چاپای

چابک/چاپگر

ÇAPAY

122

چالار

سوزان/شبیه/تیز

ÇALAR

123

چووغون

چدن/کولاک

ÇOVĞUN

124

چئویک

چابک/زرنگ

ÇEVİK

125

چیریک

چابک/سرباز

ÇİRİK

126

چیلغین

واله/عاشق/شیفته

ÇİLĞİN

127

دالغین

متفکر/ژرف نگر

DALĞİN

128

دمیر ال

پنجه آهنین/قوی

DƏMİRƏL

129

دومان

مه

DUMAN

130

دویغون

احساس کننده/فهیم

DUYĞUN

131

دومرول

اسم خاص

DOMROL

132

دیلک

آرزو/آمال

DİLƏK

133

دونوش

عطف

DÖNÜŞ

134

دؤنمز

قاطع/بران

DÖNMƏZ

135

فرخان

خان مقتدر/خان با فراست

FƏRXAN

136

گنج بی

جوانمرد/جوان بزرگ منش

CƏNCBƏY

137

گورسئل

سیل خروشان

GURSEL

138

گونای

ماه خورشید

GÜNAY

 

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

139

گووه ن

فخر/اعتماد/افتخار

GÜVƏN

140

هاکان

خان خانان/امپراطور

HAKAN

141

هارای

فریاد/نعره

HARAY

142

هایدی

زرنگ/چابک/همصدا

HAYDI

143

لام

ساکت/آرام

LAM

144

نریمان

قدرتمند/نرمانند

NƏRİMAN

145

پاشا

خان،آقا

PAŞA

146

پولاد

فولاد

POLAD

147

قارا اووجو

صیاد بزرگ

QARAOVCU

148

قارامان

قهرمان/مثل بزرگان

QARAMAN

149

قارتال

شاهین/عقاب

QARTAL

150

قافلان

پلنگ

QAFLAN

151

قاییم

محکم/استوار

QAYİM

152

قوتاز

گل سر

QOTAZ

153

قوچاق

قهرمان/همیشه شجاع

QOÇAQ

154

قوچ ار

دلیر مرد/مرد شجاع

QOÇƏR

155

قورقود

ریش سفید/بزرگ قبیله

QORQOD

156

قوشار

سازنده/اتصال دهنده

QOŞAR

157

قیزیل آسلان

شیر طلائی

QİZİLASLAN

158

قیزیل باش

مو طلائی/رهبر

QİZİLBAŞ

159

قیلینج

خنجر/شمشیر

QİLİNC

160

قیوراق

چابک/زرنگ

QİVRAQ

161

سابوتای

اسم خاص

SABUTAY

162

سادای

حساب شده/شمرده شده

SADAY

163

ساوالان

نام کوه/باج گیر

SAVALAN

164

ساواش

جنگ/نبرد

SAVAŞ

165

سهند

نام کوه

SƏHƏND

166

سونار

تقدیم کننده/معرف

SUNAR

167

سونقور

شاهین/عقاب

SONQOR

168

سیرداش

همراز/هم سر

SİRDAŞ

169

سیلدیریم

سخت/محکم

SİLDİRİM

170

سؤنمز

روشن/همیشه سوزنده

SÖNMƏZ

171

سئون

دوست دارنده

SEVƏN

172

سئور

دوستار

SEVƏR

173

شاخار

همیشه آتش زن

ŞAXAR

174

شانلی

دارای اعتبار و مقام و منزلت

ŞANLİ

175

شن آی

ماه خندان/ماه شاد

ŞƏNAY

176

شن سس

خوش صدا

ŞƏNSƏS

177

شن یاز

بهار شاداب

ŞƏNYAZ

178

شونقار

شاهین/عقاب

ŞONQAR

179

تانیش

آشنا/فامیل

TANİŞ

180

تایماز

بی نظیر/بی همتا

TAYMAZ

181

تایسیز

بی نظیر،بی همتا

TAYSİZ

182

توراج

نام پرنده

TURAC

183

تورال

مجهول

TURAL

184

تورغای

مرغ ماهی خوار

TURĞAY

185

توماج

تیماج/چرم دباغی شده

TUMAC

 

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

186

توغان

شاهین

TOĞAN

187

توغای

ببر

TOĞAY

188

توغرول

طغرل

TOĞROL

189

تورکای

اسم مرکب از ماه و تورک

TÜRKAY

190

تئلمان

مثل مو/ظریف

TELMAN

191

تئمو

آهن

TEMO

192

تئمو چین

آهنین/سرسخت

TEMOÇİN

193

تومر

مرد تمام/قهرمان

TÜMƏR

194

ووران

زننده/فاتح/پیروز

VURAN

195

وورغون

واله/شیفته/عاشق

VURĞUN

196

وولکان

آتشفشان

VULKAN

197

وارمان

پی برنده/دست یابنده

VARMAN

198

خاقان

خان بزرگ/امپراطور

XAQAN

199

خان آغا

مرد بزرگ

XANAĞA

200

خان دمیر

آهن سخت/آهن آبدیده

XANDƏMİR

201

خان سئور

خان دوست

XANSEVƏR

202

خزر

شمال/نام یکی از قبایل تورک

XƏZƏR

203

یارار

به درد بخور/شکافنده

YARAR

204

یاغمور

باران

YAĞMUR

205

یالچین

تخته سنگ/صخره

YALÇİN

206

یانار

سوزان/همیشه سوزنده

YANAR

207

یاووز

جسور/دلیر/شجاع

YAVUZ

208

یورداغلو

فرزند میهن/وطن پرست

YURDOĞLU

209

یوردچو

ولیعهد/جانشین

YURDÇU

210

یوردمان

نشانگر میهن

YURDMAN

211

ییلماز

شجاع/جسور/نترس

YİLMAZ

یاشاسین تورک ائللریمیز آذربایجان

 

 

قیز آدلاری:

 

***

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

1

آبا

مادر

ABA

2

آدای

نامزد ، کاندید

ADAY

3

آذر

آتش

AZƏR

4

آشقین

عبور کننده ، رد شونده

AŞQIN

5

آغ باتان

سفید رو،نام قدیم همدان

AĞBATAN

6

آغ بنیز

سفید رو ، دارای صورت روشن

AĞBƏNIZ

7

آغ بوجاق

گردن بلورین

AĞBUXAQ

8

آغ سو

سفید وش ، نورانی ، زیبا

AĞSU

9

آلا گوز

شهلا

ALAGÖZ

10

آلتینای

ماه طلائی

ALTINAY

11

آلماز

دافع ، رد کننده

ALMAZ

12

آلیاناق

سرخ گونه ، دارای لب های سرخ

ALYANAQ

13

آنا دولو

دارای ریشه اصلی ، مملو از مادر

ANADOLU

14

آی اولدوز

ماه و ستاره ، ستاره زیبا

AYULDOZ

15

آی ایشیق

نور ماه ، پرتو ماه

AYIŞIQ

16

آیوز

ماه رخ

AYÜZ

17

آیپارا

پاره ماه ، مهپاره

AYPARA

18

آیتای

عین ماه ، ماه وش ، لنگه ماه

AYTAY

19

آیتک

ماهوار،زیبا

AYTƏQ

20

آی تکین

مثل ماه،تمثیل کننده ماه

AYTƏKIN

21

آیدا

در وجود ماه ، ماه صفت

AYDA

22

آیتن

نزد ماه،در وجود ماه

AYTƏN

23

آیچین

برای ماه،مثل ماه

AYÇIN

24

آیسان

مثل ماه،دارای گذشته درخشان

AYSAN

25

آیسو

شبیه ماه،نور ماه

AYSU

26

آی سئل

سیل ماه،سیل زلال و شفاف

AYSEL

27

آیشن

ماه خندان، ماه شاد

AYŞƏN

28

آیفر

ماه صفت، با شکوه

AYFƏR

29

آی گول

گل سفید،گل خوشبختی

AYGÜL

30

آیلا

هاله ماه

AYLA

31

آیلار

خوبرویان، زیباها، ماه ها

AYLAR

32

آیلی

ماه وش،ماه صفت،ماهرخ

AYLI

33

آیلی سئل

سیل دارای ماه، سیل زلال

AYLISEL

34

آیلین

هاله اطراف ماه

AYLIN

35

آیمان

تمثیل کننده ماه،مثل ماه

AYMAN

36

آینار

انار سفید،انار زیبا

AYNAR

37

آینور

نور ماه، دارای انوار ماه

AYNUR

38

آیسوی

پاکنژاد

AYSOY

39

آیشین

ماه پاره

AYŞiN

40

ائل ایستر

محبوبه خلق

ELISTƏR

41

ائل بزر

زینت دهنده خلق،مردم آرا

ELBƏZƏR

42

ائل چیچک

گل مردم

ELÇIÇƏK

43

ائلقیز

دختر مردم،محبوبه خلق

ELQIZ

44

ائلمیرا

نمایانگر مردم،تمثیل کننده ملت

ELMIRA

45

ائلنور

نور مردم،چراغ مردم،راهنمای مردم

ELNUR

46

ائلناز

محبوب مردم،عشق مردم

ELNAZ

 

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

47

ارتئل

اسم خاص

ƏRTEL

48

اردوغان

قهرمان زا،قهرمان پرور

ƏRDOĞAN

49

ارسوی

قهرمان نژاد

ƏRSOY

50

ارکناز

ناز آزادی

ƏRKNAZ

51

ارگون

قهرمان روز،همیشه قهرمان

ƏRGÜN

52

اسین

نسیم،باد ملایم سحری

ƏSIN

53

ایپک

ابریشم،حریر

IPƏK

54

ایزیناز

خوش اثر،دااری رد خوشایند

IZINAZ

55

ایلای

ماه و سال

ILAY

56

اینجه بئل

کمر باریک

INCƏBEL

57

اینجه تئل

دارای موهای ظریف

INCƏTEL

58

اینجه گول

گل ظریف،گل نازک

INCƏGÜL

59

اینجی

مروارید،صدف

INCI

60

اینجی قیز

دختر زیبا،دختر مثل مروارید

INCIQIZ

61

اینجی گؤز

دارای چشمان مثل مروارید،چشم براق

INCIGÜZ

62

اودئل

خلق آتش

ODEL

63

اودسان

آتشین

ODSAN

64

اودمان

آتشپاره،نشانگر آتش

ODMAN

65

اورمان

جنگل

ORMAN

66

اولماز

بی همتا،نشدنی،غیر ممکن

OLMAZ

67

اؤزگور

مستقل

ÖZGÜR

68

اؤزلم

حسرت

ÖZLƏM

69

اولدوز

ستاره

ULDUZ

70

اوزگون

متاسف،غمگین

ÜZGÜN

71

اوستون

برتر،والا

ÜSTÜN

72

اولکر

ستاره سحری

ÜLKƏR

73

بالسان

مثل عثل،شیرین

BALSAN

74

باللی

شیرین،مثل عسل

BALLI

75

بورچین

غزال

BURÇIN

76

بورلا

بلند قامت،دارای گسوان بلند

BURLA

77

بیرجه

یگانه

BIRCƏ

78

بیلگین

دانا و دانشمند

BILGIN

79

جوشار

جوشان،شور انگیز

COŞAR

80

چاغلار

متلاتم

ÇAĞLAR

81

چیلغین

عاشق،واله،مجنون

ÇILĞIN

82

چیچک

شکوفه،گل

ÇIÇƏK

83

دالغا

موج

DALĞA

84

داملا

قطره

DAMLA

85

دورنا

درنا

DURNA

86

دویغو

احساس

DUYĞU

87

دورو

صاف،بی آلایش،شفاف

DURU

88

دیلغم

نام آهنگ

DILĞƏM

89

دیلر

آرزومند و دارای آرمان

DILƏR

90

دنیز

دریا

DƏNIZ

91

فیدان

شکوفه،غنچه

FIDAN

92

گور سئل

سیل خروشان

GURSEL

93

گول آی

ماه خوشگل،ماه زیبا

GÜLAY

 

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

94

گول اؤز

گل رخ،خوشرو

GÜLÜZ

95

گول بنیز

گل رخ

GÜLBƏNIZ

96

گول سان

گل تبار،مثل گل

GÜLSAN

97

گول شن

گل شاد

GÜLŞEN

98

گول گون

گل روز

GÜLGÜN

99

گولنار

گل انار

GÜLNAR

100

گولناز

گلناز،گل محبوب

GÜLNAZ

101

گول یاناق

گل گونه،گل رخ

GÜLYANAQ

102

گول یانار

گل سوزان،گل سرخ

GÜLYANAR

103

گول یاز

گل بهار

GÜLYAZ

104

گوموش تئل

دارای گیسوان نقره ای،نقره فام

GÜMÜŞTEL

105

گون آی

ماه و خورشید،روز روش

GÜNAY

106

گون ار

قهرمان روز،همیشه قهرمان

GÜNƏR

107

گونش

خورشید

GÜNƏŞ

108

گونئی

جنوب،آفتابگیر

GÜNEY

109

گوندش

همزاد،همزمان زاده شده

GÜNDƏŞ

110

گونده یاز

همیشه بهار،همیشه بهار

GÜNDƏYAZ

111

همرسین

نسترن

HƏMƏRSIN

112

کونول

قلب،دل

KÖNÜL

113

کپنک

پروانه

KƏPƏNƏK

114

کوسن

قهر کننده

KÜSƏN

115

کوسمز

گشاده رو،دل فراغ

KÜSMƏZ

116

کسکین

برنده،تیز

KƏSKIN

117

لاچین

عقاب،شاهین

LAÇIN

118

لاله

لاله

LALƏ

119

لیلپار

گل چشمه،گل همیشه سبز در آب

LILPAR

120

لیمان

بندر

LIMAN

121

مارال

آهو،غزال،زیبا

MARAL

122

ماوی

نیلی،آبی

MAVI

123

ماراق

علاقه

MARAQ

124

ناردانا

دانه انار

NARDANA

125

نارگیله

دانه انار

NARGILƏ

126

ناریش

مثل انار،نارنج

NARIŞ

127

نازلی

پر عشوه

NAZLI

128

پارلار

منور میشود،نورانی میشود

PARLAR

129

پارلاق

درخشان،نورانی

PARLAQ

130

پینار

چشمه

PINAR

131

قارا گیله

سیاه چشم،دارای مزدمک سیاه

QARAGILƏ

132

قوقوش

پرنده قو

QUQUŞ

133

قومرال

خاکستری،خاکی

QUMRAL

134

قیز خانیم

دختر خانوم

QIZXƏLIN

135

قیل باش

دارای موهای دراز

QILBAŞ

136

قیزیللی

طلائی

QIZILLI

137

قیزیل تئل

مو طلائی

QIZILTEL

138

ساچلی

دارای موهای دراز و پرپشت

SAÇLI

139

ساناز

بی نظیر،بی همتا

SANAZ

140

سانای

محترم،شهره پاکی

SANAY

 

ADLAR

MƏNASİ

TURKCƏ

141

سانلی

معروف،مشهور؛نامدار

SANLI

142

سایین

عزیز،محترم

SAYIN

143

سولماز

همیشه شاداب

SOLMAZ

144

سونای

آخرین ماه،پرنده مانند

SONAY

145

سونر

آخرین قهرمان،آخرین دلاور

SONƏR

146

سونگول

آخرین گل

SONGÜL

147

سونییا

سونیا

SONYA

148

سیرداش

همراز

SIRDAŞ

149

سیبل

مو طلائی

SIBEL

150

سئوین

شاد باش

SEVIN

151

سئلجان

سیل جان

SELCAN

152

سئون

دوست دارنده

SEVƏN

153

سئودا

عشق

SEVDA

154

سئوگی

عشق،محبت

SEVGI

155

سئوگی ناز

عشق ناز،پر محبت

SEVGINAZ

156

سئوگول

گل دوست

SEVGÜL

157

سئویل

فعل امر:مورد محبت قرار بگیر

SEVIL

158

سئوینج

شادی،خوشی

SEVINC

159

سحر

صبح،آغاز روز

SƏHƏR

160

شن آی

ماه شاد،ماه خوشرو

ŞƏNAY

161

شن ائل

مردم شاد،مردم خندان

ŞƏNEL

162

شن یاز

بهار شاد،بهار خوش

ŞƏNYAZ

163

تامارا

کاملا جستجو کن،کاملترین

TAMARA

164

تامای

ماه تمام

TAMAY

165

تانسو

نور سحری،سوی فجر،شبنم

TANSU

166

تای سیز

بیتا،بی مثل

TAYSIZ

167

ترکان

ملکه

TƏRKAN

168

توران

نام کشور،ترکستان

TURAN

169

تومروس

اسم خاص

TUMRUS

170

توووز

طاووس،منطقه در آذربایجان

TOVUZ

171

تویغون

مسرور

TOYĞUN

172

تویگون

شادزی،دارای روزگار خوش

TOYGÜN

173

تئللی

دارای موهای بلند و پر پشت

TELLI

174

تئلمان

ظریف،مثل مو

TELMAN

175

تئلناز

دارای موهای زیبا

TELNAZ

176

خانیم بالا

خانوم کوچک

XANIMBALA

177

خاتین

زن خان،خاتون

XATIN

178

یاز گل

گل بهار

YAZGÜL

179

یاغیش

بارش باران،حالت بارش،باران

YAĞIŞ

180

یاغمور

باران

YAĞMUR

181

یانار گول

گل سوزان،گل سرخ

YANARGÜL

182

یایقاش

اسم خاص،ابرو کمان

YAYQAŞ

183

یئتر

کافی

YETƏR

184

یوکسل

سر بلند باش

YÜKSƏL

یاشاسین تورک ائللریمیز آذربایجان



آباز (اوْ) ................ABAZ
قدیم تورک آدلاریندان، قافقاز ائللریندن، اردبیل و موغاندا نئچه بؤیوک
منطقه و کؤوشن آدی

آتابای (اتابک) (اوْ) ...ATABAY
 بؤیوک آتا، بؤیوک و وارلی آدام، تورکمن طایفالارینین بیرینین آدی،
له‌له بگ، آتابایلیق تورک تاریخینده خاص بیر حکومت نووعو اولموشدور.

آتالای (اوْ) ..................ATALAY  
تانینمیش ، آدلیم

آتامان (اوْ) ................ATAMAN
فرمان وئرن، باشچی، آتا ساییلان

آتیلا (اوْ) .......................ATILA
 آدلی،سانلی، تانینمیش، ساواشچی، فاتح، هون تورکلرینین اورتا آسیادان،
اوروپایادک اولان امپراطورلوغون بؤیوک و آدلیم خاقانی (43، 453 م.).
اوروپالیلار اونا "تانرینین قامچیسی" آد وئریبلر.

آتوسا (ق) .................ATUSA
اوددان یارانمیش

آخار (اوْ) .......................AXAR
 آخان، آخیجی ، گئدیشدن دایانمایان، گئری قاییتمایان

آراز (اوْ) .......................ARAZ
 اوغور، خوشبخت‌لیک، بلیرتی، آذربایجانین ان آدلیم چایی

آرال (اوْ) .....................ARAL
بیر-بیرینه یاخین آدالار، داغلار آراسیندا اولان گؤل یا دنیز، غربی
تورکوستاندا بیر دریاچه‌نین آدیدیر، سئیحون و جئیحون چایلاری بو گؤله
تؤکولور.

آرپینار (ق) ..............ARPINAR
دورو بولاق، پارلاق سو

آرتابای (اوْ) ...........ARTABAY
اوردو به‌یی، اوردونون بؤیوگو

آرتاش (ق) ......................ARTAŞ
دوست، تانیش، یولداش، آرخاداش

آرتان (اوْ) ...................ARTAN
آرتیق پاک اولان

آرتوم (اوْ) ..................ARTUM
چالیشقان

آرزی(ق) ) .......................... ARZI
دیلک، ایستک، آرزو

آرسوی (ق) ................ARSOY
هنرلی، صنعتکار، هنرلی سویدان اولان، پاک سویلو(نژاد)

آرش (اوْ) ....................ARƏŞ
سینماز ایگیت، یئنیلمز و سارسیلماز ایگیت، آرش= ارشک = ار + شک ( ار:
ایگیت، کیشی، قهرمان - شک: سینماز)، ارشق مشگین شهرده بؤیوک بیر
ماحالین آدیدیر.، دمیر کیمی اولان ایگیت، ایشیق‌لی ایگیت

آرمان (اوْ) ..................ARMAN
 چوخ پاک، ناموسلو، دوزگون، دیلک، آرزی، ایستک

آسانا (ق) .......................ASANA
گؤزل قیز

آسلان (اوْ) .......................ASLAN
 اورمانلارین پادشاهی کیمی تانینان، ییرتیجی دؤرد آیاقلیلارین ان
گوجلوسو، آسلان کیمی گوجلو قورخماز و دؤیوشدن قاچمایان؛
باشچی‌لیغا
یاراشیقلی و باجاریقلی اولان

آشقین (ق) ......................AŞQIN
آشیب-داشمیش، حددن کئچمیش، لبریز

آغشین (اوْ) ....................AĞŞIN
آغ بنیز، اوزو آغ

آلاله (ق) .......................ALALƏ
آل لاله، قیرمیزی لاله

آلاو (اوْ) .......................ALAV
اوْد شعله‌سی، آلاز

آلای (اوْ) .......................ALAY
 صف، قوشون، کوتله، خلق (توده)، قیزیل آی، قیزارمیش آی

آلپار/ آلپر (اوْ) .....ALPPAR/ ALPƏR
قهرمان ایگیت، قوچاق ایگیت

آلتان (ق) .......................ALTAN
 قیزیل شفق، آل دان؛ گونش دوغارکن افقلرده یایدیغی قیزیل رنگ (شفق
سرخ)، قیزیل، آلتون

آلتای (اوْ) .....................ALTAY
 یوکسک اورمان، اورتا آسیادا سیبریه‌ایله موغولستان آراسیندا کی سیرا
داغلارین آدی

آلتون (ق) ..................ALTUN
قیزیل، آلتان

آلتونای (ق) ...........ALTUNAY
قیزیل آی

آلغان (اوْ) ..................ALĞAN
چکیم‌لی، آلیم‌لی، جاذب

آلقان (اوْ) ...................ALQAN
قانی لاپ قیرمیزی اولان

آلقین (اوْ) ....................ALQIN
قورخماز، جسارتلی، درنک، توپلانتی، انجمن

آلما (ق) ......................ALMA
گؤزل، لطیف و خوش قوخولو مئیوه‌لردندیر.
گؤز‌للیک سمبولو

آلمیلا (ق) ...................ALMİLA
آلما "دیوان الغات الترک"

آلیشان (اوْ) .............ALIÇŞAN
آلاولانان، یانیب یاخیلان، اودلانان، ایشیقلی

آنار (اوْ) ......................ANAR
آنلایان، خاطرلایان، اعتنا ائله‌ین

آنیل (ق) ........................ANIL
تانینمیش، آدلیم، آدی دیللرده اولان، شؤهرتلی

آیار (اوْ) .....................AYAR
گولر اوز، اور‌ک آچان

آیاز (اوْ) ......................AYAZ
 سحرین سرین یئلی، سازاقلی و قورو هاوا، ایشیق، آیلی، آچیق و بولوتسوز
گئجه

آیپار (ق) .....................AYPAR
آی کیمی پارلاق، آی کیمی ایشیقلی

آی‌پارا (ق) .................AYPARA
آی پارچاسی

آی پری (ق) .................AYPƏRİ
آی کیمی گؤزل ملک

آیتاش (ق) .....................AYTAŞ
آی کیمی اولان، آیلا برابر اولان، آیاتای

آیتان (ق) .......................AYTAN
دئییب-دانیشان، سؤز سؤیله‌ین، آی کیمی پارلاق دان

آیتای (ق) .....................AYTAY
آیاتای

آی‌تک (ق) ....................AYTƏK
آی کیمی گؤزل و پارلاق ، مهسا

آیتن (ق) .......................AYTƏN
آی کیمی، آیلا برابر

آیخان (اوْ) ....................AYXAN
آی کیمی آدلیم و پارلاق اولان خان، اوْغوز خانین اوغلونون آدی

آیدا (ق) .........................AYDA
سو قیراغیندا گویه‌رن بیتگی

آیدار (ق) ......................AYDAR
باشین تپه‌سینده و آلیندا تؤکولن ساچ ، کاکل

آیدان (ق) ......................AYDAN
آیا اوخشار قیز، آی کیمی قارانلیقلارا ایشیق ساچان قیز، آیدان گلن قیز

آیدین (اوْ) .......................AYDIN
فیکری آچیق، ضیالی، روشنفکر، بللی، دورو، ایشیق، آچیق

آیسال (ق) ......................AYSAL
آی کیمی، آیا بنزر

آیسان (ق) .....................AYSAN
آی کیمی پاک و پارلاق تانینمیش، آی سانیلان، آی کیمی گؤزل

آیسل (ق) ......................AYSƏL
آی کیمی، آیا بنزر، آی کیمی پارلاق و گؤزل

آیسو (ق) ....................AYSU
آی کیمی پارلاق سو

آیسودا (ق) ................AYSUDA
سودا اولان آی

آیشاد (اوْ) ...................AYŞAD
آی کیمی اولان شاه، آی کیمی پارلاق و آدلیم شاه، ایگیت شاه، ایگیت
حؤکمران

آیشان (ق) ...................AYŞAN
لکه‌سیز شؤهرتی اولان، آی کیمی پارلاق بیر عنوانی اولان

آیشن (ق) ...................AYŞƏN
آی کیمی پارلاق، آیدین و تئشه‌لی، سئویملی قیز

آیشین (ق) ..................AYŞİN
آیا بنزر، آی کیمی

آیگول (ق) ...................AYGÜL
گول کیمی گؤزل و آی کیمی پارلاق

آیگون (ق) .................AYGÜN
آی کیمی پارلاق و گون کیمی گؤزل، گونو موتلو و سئوینج‌ایله کئچن آدام

آیلا (ق) .......................AYLA
آیین چئورسینده اولان ایشیق ، هاله

آیلار (ق) ...................AYLAR
چوخ پاک و چوخ گؤزل

آیلین (ق) ....................AYLİN
آیلا
آیمان (ق) ..................AYMAN
گؤز‌للیک، ایشیقلیق و پاکلیقدا آی کیمی اولان

آیناز (ق) ...................AYNAZ
آی کیمی نازلی اولان، اینجه حرکتله دولانان

آیواز (اوْ) ..................AYVAZ
کوراوغلونون اوغوللوغو کی یاغی‌لارایله دؤیوشمکده جسارتلر گؤسترمیشدی.

ائلتاش (ق) ....................ELTAŞ
بیر ائللی اولان، وطنداش

ائلتان (ق) .............................ELTAN
اؤلکه شفقی، اؤلکه‌نی آیدینلادان شفق

ائلجان (ق) ..........................ELCAN
ائلین اوره‌یی، ائلین بؤیوگو وباشقانی

ائلچین (ق) ............................ELÇİN
ائل یاراشیغی، ائله لایق، ائله یارارلی اولان

ائلخان (اوْ) ........................ELXAN
ائلین بؤیوگو، خانی، بیر اؤلکه‌نین حاکیمی

ائلدار (اوْ) .........................ELDAR
 ائل حاکیمی، ائل صاحبی، ائل یولوندا دؤیوشن، ائل قایغی‌سینی چکن، ائل
سئور

ائلدنیز (اوْ) ..................ELDƏNİZ
آدلیم آدلاردان، دنیز اولان یئر، دنیز حاکیمی

ائلشاد (اوْ) .......................ELŞAD
شاد ائل، ائلین شادلیغی، ائلین شادلیغینا سبب اولان، ائل بگی، ائل
باشچیسی

ائلشن (اوْ) .......................ELŞƏN
 ائلین شادلیغی، ائلین شنلیگینه سبب اولان، بگ، حؤکمدار، بیر یئرین
حاکیمی، خانی و باشچی‌سی اولان

ائلگون (ق) ..........................ELGÜN
 خلق، اینسانلار، قوهوم، طایفا

ائلمان (اوْ) .......................ELMAN
ائل سمبولو و نماینده‌سی

ائلناز (ق) ..................ELNAZ
ائلین نازلی قیزی، ائلین ایستکلی و سئویملی قیزی

ائلیار (اوْ) ...................ELYAR
ائلینه یاردیم ائدن، ائل یولوندا دؤیوشن، ائلینه دایاق دوران،
آرخاسیندا ائل دایانان

ائلیاز (اوْ) ..................ELYAZ
ائلینه شنلیک گتیرن، ائلین یازی

اتابک (اوْ) .................ƏTABƏK
آتابای

ارتاش (اوْ) ................ƏRTAŞ
ایگیت، قوچاق کیمی، ارله برابر، ار کیمی

ارتان (اوْ) ..................ƏRTAN
گون چیخان چاغ

ارجان (اوْ) ..................ƏRCAN
اور‌کلی، جسارتلی، قورخوسوز

اردال (اوْ) ....................ƏRDAL
یاشلی و دواملی بوداق

اردالان (اوْ) .................ƏRDALAN
اردالایان، پهلوانلار سرعتله ضربه ووران

اردم (اوْ) .......................ƏTDƏM
هنر، کولتور، باجاریق، اؤزلوک، انسانی، انسان ائدن معنوی ده‌یرلرین
بوتونلویو

ارسلان (اوْ) ..................ƏRSALAN
ایگیت اسلان، قوچاق شئر، اسلان کیمی قورخماز و جسارتلی کیشی

ارسوی (اوْ) ..................ƏRSOY
قهرمان بیر ائلدن اولان، قوچاق ائللی، ایگیت نسلی

ارشن (اوْ) ......................ƏRŞƏN
شن ایگیت، شاد اوغلان

ارکین (اوْ) ......................ƏRKİN
باغلی اولمادان ایش گؤره بیلن، باغلی اولمایان، آزاد

ارگین (اوْ) .......................ƏRGİN
تجروبه‌لی و کامل آدام

ارمان (اوْ) .......................ƏRMAN
 یئتگین ایگیت، اردملی، هنرلی، توران توپراقلاریندا اولان بیر شهر

ارمغان (ق) ...................ƏRMƏĞAN
سووقت، اتحاف، باغیش

اسلان (اوْ) ...........................ƏSLAN
آسلان

اسمر (ق) ..........................ƏSMƏR
بوغدایی(گندمگون)، قاراشین

اسن (ق) ..........................ƏSƏN
ساغ، ساغلام

اسنگول (ق) ...................ƏSƏNGÜL
گؤزل رنگلرله تام آچمیش گول، دیری و گؤزل گول

اسیم (ق) ...........................ƏSİM
سرین یئل، اسین

اسین (ق) ............................ƏSİN
 اسینتی، سحر یئلی (نسیم)، اوره‌کدن یارانان دویغو و عاغیلا گلن
دوشونجه (الهام)

افشار (اوْ) .......................ƏFŞAR
آوْوشار، ائل آدی

بابک (اوْ) .......................BABƏK
بابک آذربایجانین ان بؤیوک قهرمانلاریندان بیرینین آدیدیر، بابابگ
(بابابَی) کی سونرالار بابک شکلینه دوشوب.

باتور (اوْ) .......................BATUR
باهادیر، قهرمان

باخیش (ق) ..........................BAXIŞ
باخماق، باخماق حالتی

بارمان (اوْ) ....................BARMAN
آلپ ارتونقانین (افراسیاب) اوغلونون آدی، سبزوارین بهرمان کندی بو آدلا
ایلگیلی‌دیر.

باریش (اوْ) ......................BARIŞ
باریشیق، تبریز یاخینلیغیندا یانلیشجا "بارنج" یازیلان، باریش کندینین
آدی

باریشماز (اوْ) .............BARIŞMAZ
باریشمایان، دوزه‌لیشمه‌ین، دوشمنه ساتیلمایان

بارین (اوْ) ......................BARIN
احتیاجی اولمایان، زنگین (غنی)، گوجلو

بالاش (اوْ) .....................BALAŞ
بالاجا کیشی، عائله‌نین کیچیک اوشاغی

بالتاش (ق) ....................BALTAŞ
بال کیمی شیرین و دادلی

بالسان (ق) ....................BALSAN
 بال کیمی، بالا بنزر، شیرینلیک و فایدالی اولماقدا تانینمیش، هامینین
سئودییی و ایسته‌دیی

بایات (اوْ) ...................BAYAT
 تانری آدلاریندان، بای آد، اوغوز بؤلویوندن بیری، بایلار و بؤیوکلر
قبیله‌سی

بایار (اوْ) ....................BAYAR
بای ار، بؤیوک قهرمان، بؤیوک باشچی، آغا، ارباب

بایتاش (اوْ) ...................BAYTAŞ
بای کیمی اولان، زنگین اولان،

بایخان (اوْ) ...............BAYXAN
زنگین خان، خانلارین زنگینی

بایرام (اوْ) ...............BAYRAM
 سئوینج و ایلنجه گونو، شنلیک، جشن

بایسال (اوْ) ......................BAYSAL
بای کیمی آدلیم و وارلی

بایسان (اوْ) .......................BAYSAN
زنگین آدلی، بای شؤهرتلی، بای کیمی آدلی-سانلی

بایسو (ق) ........................BAYSU
بوْل و برکتلی سو

بایمان (اوْ) .......................BAYMAN
زنگین آدام، وارلی کیشی

بورلا (ق) .........................BURLA
اوجا بویلو. دده قورقود ناغیللاریندا باییندیر خانین قیزی و سالور
قازانین حیات یولدلشینین آدی

بولوت (اوْ) .......................BULUT
سو بوغوندان اوجالاردا بیر یئره ییغیلان سو داملالاری

بهادر (اوْ) .....................BƏHADIR
باهادیر، قهرمان

 پارلا (ق) ............................PARLA
ایشیق وئر، همیشه پارلاق اوْل.

پارلار(ق) .......................PARLAR
همیشه پارلایان، ایشیق وئرن

پارلاق (ق) ...................PARLAQ
پاریلدایان، ایشیقلی

پاشا (اوْ) .......................PAŞA
خان، بگ

پینار (ق) .......................PINAR
بولاق، چشمه

تاران (ق) ..........................TARAN
گئنیش یئر، زه‌می، تارلا

تارخان (اوْ) .......................TARXAN
ترخان

تارلا (ق) ...................TARLA
ز‌می، مزرعه

تامای (ق) .................TAMAY
بوتون آی

تامو (اوْ) .....................TAMU
دامو

تانسو (ق) ...................TANSU
آللاه وئرن نعمت و یادا سو، بولاغی تمثیل ائده‌رک، اونون تمیزلیگی و
دورولوغونو گؤسترن، بولاق کیمی تمیز و دورو سو

تاوار (اوْ) ..................TAVAR
بؤیوک، ایری

تایفور (اوْ) .................TAYFUR
بیر قوش آدی، آتیلان، هوْپلایان، آتیلا- آتیلا یول گئدن، آیاغی یونگول،
تئز و سرعتله بیر ایشی گؤره‌ن و یا بیر مسافتی طی ائدن

تایلان (ق) ...................TAYLAN
اوجا بوْی، بویو اوزون اولان

تایماز (اوْ) ...................TAYMAZ
سوروشمه‌ین، ییخیلمایان، دوران، دایانان

تئومان (اوْ) .......................TEOMAN
ذاتی، سوتی خالص اولان، اصیل دوزگون کیمسه‌لرین اوشاقی

تئللی (ق) ......................TELLİ
اوزون و گؤزل تئلی اولان قیز، ساچلی، دیللی، دیلی اولان، دانیشان

تئلمار (اوْ) ..................TELMAR
تئلمان

تئلمان (اوْ) ....................TELMAN
دیلچی، دیلله اوغراشان، ادبیاتچی

تئل‌ناز (ق) ......................TELNAZ
شیرین دیللی، خوش دانیشیق‌لی، تئللی و نازلی قیز

ترخان (اوْ) .......................TƏRXAN
 اسلامدان اؤنجه وئریلمیش اولان بیر آددیر، "بگ" دئمکدیر.، سوْیلو
آدام، پاک سوْیلو، دین بؤیوگو، دین رهبری، باشقان، حاکم، "ایکینجی
معلم" آدلانمیش فاریابلی بؤیوک عالم و فیلسوف ترخان اوزلوق، کی "ابونصر
فارابی" آدی‌ایله تانینمیشدیر.

ترلان (اوْ) .......................TƏRLAN
 اوْو قوشلاریندان، قورخماز، چابک، چالاغان، گؤزل، گؤیچک

توْخای (اوْ) .......................TOXAY
وارلی و زنگین ایگیت

توْران (ق) ........................TORAN
سحر آچیلان یا آخشام گون باتان چاغی، سحر هاوانین ایشیقلانماسی یادا
آخشام هاوانین قارانلیق‌لاشماسی

توْغان (اوْ) .......................TOĞAN
اوْو قوشلاریندان، قارتال

توْغای (اوْ) ...................... TOĞAY
چایلارین قیراغیندا اؤزو گؤیه‌رن آغاجلار

توْغرا (اوْ) .......................TOĞRA
پادشاهین امضاسی، اوْو قوشلاریندان

توْغرول (اوْ) ..................TOĞROL
 توغان جنسیندن اولان بیر جور اوْو قوشو،  ییرتیجی قوشلاردان بیر قوش،
مین قاز اولدوره‌ر، بیر داناسینی یئیه‌ر.، سلجوقلارین نئچه بؤیوک
شاهلارینین آدی

توراج (ق) ..................TURAC
کهلییه اوخشار بیر جور قوش آدی

تورال (اوْ) ...................TURAL
 یاشار، دورار، اؤلمز، دونیا دوردوقجا یاشار، اونودولماز، ایگیت،
قهرمان، دده‌قورقود ناغیلاریندا اولان بیر قهرمانین آدی

توران (ق) .......................TURAN
 قدیم وتانینمیش آدلاردان،  قدیم فارس قایناقلاردا بو سؤزله تئز-تئز
راستلاشیریق، اونلاردا تورک توپراقلاری بو آدلا تانینمیشدیر.

تورنا (ق) ...................TURNA
دورنا

تومار (اوْ) ....................TUMAR
بیر خسته‌یه باخماق، بیرینی دوشونمک، بیرینه خدمت ائتمک

تومای (ق) ...................TUMAY
تامای

تومروس (ق) ..............TUMRUS
تومروس آنا ساکالارین بؤیوک ائلی اولان ماساژئت‌لرین ملکه‌سی‌ایدی. او
بیر ساواشدا هخامنش شاهی، کوروشون باشینی کسیب و اونون قوشونونو قیریب
قورتاردی.

جانتاش (ق) ..............CANTAŞ
سئوگیلی، آرخاداش، یولدلش

جئیران (ق) ................CEYRAN
گؤزلرینین گؤز‌للی یی ایله تانینمیش بیر حیوان آدی، مارال

جئیلان (ق) ................CEYLAN
جئیران

جوشقون (اوْ) ....................COŞQUN
جوشان، توفانلی، هیجانلی، چوخ دویارلی. ایچه‌ریسی گوجلو حرکتدن دولو

چاغری (اوْ) ......................ÇAĞRI
بیرینی بیر یئره چاغیرماق

چایلان (ق) .................ÇAYLAN
شلاله

چیچک (ق) .................ÇİÇƏK
 گول، تازا آچمیش گول ، آتیلانین آناسینین آدی، بیزانسین خزر
تورکلریندن اولان ملکه‌سی، دده‌قورقود ناغیللاریندا ایگیت بئیره‌کین
سئوگیلی سینین آدی.

خاقان (اوْ) .......................XAQAN
بؤیوک خان، خانلار خانی، تورکلرین حؤکومت سیستئمینده ان گوجلو و دونیا
سوییه‌لی حؤکومت‌لرین ان بیرینجی و بیریجیک خانی، امپراطور

خزر (ق) ......................XƏZƏR
خزرلر تورک تاریخی‌نین بؤیوک ائللریندندیر، خزرلرین قوردوقلاری
خاقانلیق، ساسانی‌لرله چاغداش و اونلاردان داها گئنیش، گوجلو و
یوکسک‌ایدی. اونلار خزرین شمالیندان دوغو آوروپایا کیمی هابئله قافقاز
توپراقلاریندا حکم سوره‌ردیلر.، خزر دنیزی اؤز آدینی بؤیوک خزر ائلیندن
آلمیشدیر.

داشقین (اوْ) .......................DAŞQIN
دولغونلوقدان داشان، داشمیش دورومدا اولان، جوشوب داشان

دالغا (ق) ........................DALĞA
لپه، هاوانین و سویون آلچاق – اوجا گئدیشی

دالغین (ق) ....................DALĞIN
درین فیکیره گئدن، چوخ دوشونن

داملا (ق) .......................DAMLA
دامجی، ائلیندن آیری دوشوبسه اؤز‌ل‌لیکلرینی قورویوب ساخلایان و
اؤزلویونو ایتیرمه‌ین کیمسه، قطره

دامو (اوْ) .......................DAMU
اودلو، آلاولی یئر، قیامتده گناهکارلارین یاندیغی یئر، جهنم

دنیز (ق) ........................DƏNİZ
بؤیوک بیر یئری دوتوب اوقیانوسا یولو اولان سو پارچاسی، دنیز اصلینده
تنگیز اولموش. چنگیز آدیدا بورادان مئیدانا گلمیشدیر.

دومرول (اوْ) .......................DOMRUL
یاشاییش وئرن، حیات باغیشلایان، نسیل تؤره‌دن، دده‌قورقود ناغیللارینین
اساس قهرمانلاریندان اولان دوخا قوجا اوغلو دلی دومرولون آدیدیر.

دورنا (ق) .....................DURNA
بیر جور گؤزل قوش آدیدیر، دورنا گؤیچک قیزلارا یاراشان آدلاردان
ساییلیر. بوینو، دیمدییی و قیچلاری اوزون اولان بو کؤچری قوشون یئر
اوزونده 12 چئشیدی بللی اولموشدور. دورنالار قاباقدا اوچان
قلاووزون(راهنما) آرخاسینجا اوچار سو قیراقلاریندا یئره قونارلار،
دورنانین گؤزللیگیده اونون اوچوشوندادیر.

دومان (اوْ) .......................DUMAN
چن، سیس، بوغونوق هاوا دورومو

دؤنمز (اوْ) .......................DÖNMƏZ
قاییتمایان، دایانان، توتدوغو یولو بوراخمایان، وئردییی سؤزه باغلی
قالان، اوز چئویرمه‌ین

دوزگون (اوْ) ...................DÜZGÜN
 دوز، ساغلام، نظم‌لی، دوز ایش گؤر‌ن، اینانمالی

ریحان (ق) .......................REYHAN
خوش عطیرلی بیر گول، گؤللری نارین و عطیرلی بیر گول

سارا (ق) ..........................SARA
 سارا

سارای (ق) ........................SARAY
بوتون آی

سارغین (ق) ...................SARĞIN
چکیجی، جاذبه‌لی ، ساریلمیش، یوماق

سارگول (ق) ....................SARGÜL
ساری گول

سارمان (اوْ) ....................SARMAN
ساری اوزلو

سارین (اوْ) .......................SARIN
ماهنی، شرقی

سالار (اوْ) .......................SALAR
 سالماق مصدریندندیر؛، هر ایشی سهمانا سالان، رقیب‌لر و پهلوانلاری
ییخیب یئره سالان، بؤیوک و گوجلو پهلوان، تؤرک ائللریندن بیرینین آدی

ساناز (ق) .........................SANAZ
سانی آز اولان، تایسیز

سانال (ق) .................SANAL
آدلیم، شوهرتلی، آدلی- سانلی

سانای (ق) ..................SANAY
آی شوهرتلی، آی کیمی پاکلیغا- گؤزللییه تانینمیش، قرارسیز، بیر یئرده
دایانا بیلمه‌ین

ساوالان (اوْ) .......................SAVALAN
باج آلان، آذربایجانین ان اوجا داغی ساوالاندیر، بو سوسموش و ولقانلی
داغین زیروسینده گؤزل بیر گؤل وار. ساوالانین معناسیندا باشقا
فیکیرلرده ایره‌لی سورولور:
ساوا خوشبختلیک و سعادت قوشودور
ساو خبر و موشتولوق معناسیندادیر
ساو، سان و شهرت دئمکدیر
ساو دیوان‌الغات‌الترک ده مثل و آتالار سؤزو آنلامیندا گلمیشدیر.

سحر (ق) .....................SƏHƏR
گونون آچیلان زامانی

سایا (ق) .....................SAYA
 بیر اوزلو، بیر رنگ، قاتیشیغی اولمایان، دوز آدام، صاف و ساده آدام،
آذربایجانین فولکولوریک شعر نوع‌لریندن؛ سایالاری سایاچیلار بایرام
چاغلاری شهرلر و کندلرده گزیب اوخویارلار.

سایان (اوْ) .......................SAYAN
تربیه‌لی، حؤرمتجیل، سایار، سایغیلی ، شرقدن یابلنوئی و غربدن آلتای
داغلارینا باغلانان، سیبیرایله موغولستان آراسینداکی سیرا داغلارین آدی

سایمان (اوْ) ...................SAYMAN
بؤیوک خان ، چوخ سایغیلی ، حساب ایشلریله اوغراشان، محاسبه‌چی

سئودا (ق) .....................SEVDA
سئوگی، ایستک

سئوگی (ق) ................SEVGİ
سئودا، سئومک دویغوسو

سئوگی‌ناز (ق) .................SEVGİNAZ
مهربان و نازلی قیز

سئویل (ق) ..................SEVİL
سئویلن، سئوگی‌یه ده‌ین، سئومه‌لی

سئویل‌آی (ق) .................SEVİLAY
سئوگی‌یه ده‌یر آی، سئویلن آی

سئوین (ق) .................SEVİN
 سئوینمک، شاد اول، غم گؤرمه، همیشه شادلیقدا اول

سئوینج (ق) ................SEVİNC
شنلیک، شن اولماق، سئوینمک

سلجوق (اوْ) ................SELCUQ
 سئل کیمی آخان، بؤیوک سلجوقی دولتی‌نین قوروجوسو، دده‌قورقود
ناغیللاریندا اوروزقوجانین اوغلو سلجوق، دوندارین آتاسینین آدیدیر.

سولماز (ق) .................SOLMAZ
همیشه یاشایان، سولمایان، گؤزللیگینی همیشه‌لیک ساخلایان، رنگینی
ایتیرمه‌ین

سومای (ق) ....................SOMAY
بوتون آی، ماه بدر

سونا (ق) ...........................SONA
 گؤز‌ل‌لیکله تانینمیش بیر جور اؤردک – قو، گؤزل، گؤیچک

سونار (اوْ) .......................SONAR
سون درجه‌ده ایگیت و قوچاق اولان، قهرمان

سونال (ق) ......................SONAL
سوناایله باغلی، سونا قوشو ایله ایلگیلی

سونای (ق) .................SONAY
آخیرینجی آی، سونونجو آی، تایسیز آی، ایلین سون آییندا دونیایا گلمیش

سون‌گول (ق) ................SONGÜL
سون آچان گول، سون درجه‌ده گؤزل گول

سؤنمز (اوْ) .......................SÖNMƏZ
هئچ سؤنمه‌ین، همیشه یانیب ایشیق وئره‌ن، همیشه سئوگی ایله یاشایان

سهند (اوْ) .......................SƏHƏND
سهند آذربایجانین بؤیوک داغلارینداندیر، اونون 17 قله‌سینین اوجالیغی
3000 متردن یوخاری‌دیر. سهندین "جام داغی" یئرلی ماد- ماننالارین دینی
اولان زرتشتیزم و مقدس اود اوجاقلارینین مرکزی اولموشدور.

شاخار (اوْ) .......................ŞAXAR
پارلار، چاخار، ایشیقلانار

شلاله (ق) .....................ŞƏLALƏ
اوجا یئردن آخان سویون شیریلتی‌سی، آبشار

شنال (ق) .....................ŞƏNAL
یولداشلیق ائدن، شنلیک‌له عؤمور سوره‌ن، شن اینسانلارلا یولداشلیق ائدن

شن‌آی (ق) .....................ŞƏNAY
سئوینج و شادلیقلا کئچن آی، ایلک اوشاغین دوغولدوغو آی

شوبای (اوْ) .......................ŞUBAY
دؤیوشچو، عسگر

شیرین (ق) .....................ŞİRİN
دیلده- یئرده شیرین، سئومه‌لی قیز اوشاغی

شیما (ق) .........................ŞİMA
قدیم تورک آدلاردان

شیمشک (اوْ) ..................ŞİMŞƏK
ایلدیریمدان تؤره‌نن ایشیلتی، بولوتدان بولوتا یا بولوتدان یئره
بوشانیرکن یارانان و چاخان اؤته‌ری ایشیق، آذرخش

طرلان (اوْ) ....................TƏRLAN
ترلان

طغرا (اوْ) .......................TOĞRA
توغرا

طغرل (اوْ) .....................TOĞROL
توغرول

فرآی (ق) ..................FƏRAY
اویغون آی، یاراشیقلی آی، فایدالی و بهره‌لی آی، آی کیمی یاراشیقلی،
اویغون و بهره‌لی

فرتان (ق) ..................FƏRTAN
یاراشیقلی و اویغون دان، پارلاق دان، گونشین بولوتسوز بیر هاوادا
چیخماسی، چیخارلی سحر

فرخان (اوْ) ...................FƏRXAN
فرلی خان، باجاریقلی خان

فیدان (ق) .....................FİDAN
آغاج و آغاج‌جیقلارین هله یئنی یئتیشه‌نی، تینگ، تنه‌ک، نهال

قاچای (اوْ) ......................QAÇAY
 آی پارچاسی، سئوئر، زرنگ و چئویک ایگیت

قاراخان (اوْ) .....................QARAXAN
بؤیوک خان، آلپ‌ارتونقانین(افراسیای) بؤیوک سردارلاریندان

قارامان (اوْ) ......................QARAMAN
قهرمان، قاراشین، جنوب غربدن اسن یئل، قارامانلار سلسله‌سینین
قوروجوسو.

قارتال (اوْ) ......................QARTAL
اوجا داغلارین اوچوروملاری و ال چاتماز یئرلرده یووا سالان ان گوجلو
ییرتیجی قوش، فیکری یوخاری‌لاردا گزه‌ن، ایشله‌ره مسلط اولان، گوجلو،
اراده‌لی و قورخماز

قرنفیل ( ق) .................QƏRƏNFİL
گول آدی‌دیر، میخک

قوقوش (ق) ...................QUQUŞ
قو قوشو، قو قوشو کیمی گؤز‌للیکده و گؤیچک‌لیکده آدلیم اولان، فارسجا
گوگوش یازیلیر

قومرال (ق) ....................QUMRAL
آچیق قهوه‌ای، قونور آل

کؤنول (ق) ......................KÖNÜL
اوره‌ک، ایستک

گؤیخان (اوْ) .......................GÖYXAN
اوغوزخانین اوغلونون آدی

گؤیوش (اوْ) .......................GÖYÜŞ
فیدان، یئنی یئتمه، جوجرتی

گولتاش (ق) .....................GÜLTAŞ
گول کیمی، گول تکین، گول ایله برابر اولان

گول‌سان (ق) .................GÜLSAN
گول کیمی گؤزل و طراوتلی، گول سانیلان

گولخان (اوْ) .................GÜLXAN
گول کیمی سئویلن خان

گولدن (ق) .................GÜLDƏN
گول کیمی، گول ساییلان، گولدن یارانان

گولر (ق) ...................GÜLƏR
اوزوگولن، غملی اولمایان، شاد یاشایان، نازلانان، خوشبخت اولان

گوللر (ق) ..................GÜLLƏR
گولون جمعی‌دیر، گوللر کیمی پاک و گؤزل چیچکاه‌نر، دایم گوللو اولار

گولمان (اوْ) .......................GÜLMAN
گولر، گولوجو، گولومسه‌ییجی

گول‌ناز (ق) ..................GÜLNAZ
نازلی گول

گون‌ال (ق) ................GÜNƏL
گونش اللی، الی ایشیقلی، الی ایستی، الی دولو

گونال (ق) .....................GÜNAL
گون ایله ایلگیلی، گونشه باغلی

گونای (ق) .....................GÜNAY
گونون دایانان یئری، گونش گؤرونن یئر ، گون کیمی پارلاق و ایشیقلی آی

گونتاش (ق) ...................GÜNTAŞ
گون کیمی، گونشله برابر

گونتان (ق) ...................GÜNTAN
گونون ائرکن چاغلاری، دان سؤکولن زامان

گونتای (ق) .....................GÜNTAY
گونش کیمی، گونش برابر

گونر (ق) ...................GÜNƏR
گونش چیخان چاغی

گونش (ق) .................GÜNƏŞ
یئره ایستی و ایشیق کوره، گون، گونون ایشغی، گونون ایشیغی دوشن یئر

لاچین (ق) .................. LAÇIN
جسارت و قورخمازلیق رمزی اولان بو شکاری قوشون آدی، اوغلان آدی اولماغا
اویغون گلیرسه‌ده اونون گؤزللییی قیز آدینا چئوریلمه‌سینه سبب
اولموشدور.

لاله (ق) .................LALƏ
داغدا چؤلده سو قیراغیندا و شئح یئرده گؤیه‌رن کیچیک بیر گولون آدیدیر.

ماتان (ق) .................MATAN
آغ، توتوق، گؤز‌ل، گؤیچک

مارال (ق) ..............MARAL
جئیران، گؤزل، گؤیچک

ماناس (ق) ................MANAS
اورتا آسیا تورکلرینین گؤزل و بؤیوک ناغیللاریندان اولان "ماناس"
ناغیلی‌نین قهرمانی. ماناس ناغیلی حجم باخیمیندان دونیانین ثبته
یئتیشمیش ان بؤیوک ناغیلی‌دیر.
دونیانین آدلیم و بؤیوک ناغیللاریندان "انه‌ئید" و "ایلیاد" هر بیریسی
10 مین، "ادیسه" 12 مین، "شاهنامه" 60 مین، "رامایانا" 48 مین،
"مهابهاراتا" 214 مین بیت‌دیرلر بیر حالدا کی "ماناس" ناغیلی‌نین
مصراعلارینین سایی یاریم میلیوندان آرتیق‌دیر. بو ناغیلین چئشیدلی
واریانتلارینی نظره آلاندا بو سایی بیر میلیون مصراعدان یوخاری گئدیر.

ماهنی (ق) ................MAHNI
نغمه، مارش، بسته‌لنمیش ریتم‌لی دئیش

مایدا (ق) .................MAYDA
نارین، اینجه

مایسا (ق) ..................MAYSA
پاییزدا آرپا اکینی، تاخیل

متین (اوْ) .......................MƏTİN
آغیر، وقارلی. متین چوخ قدیم آدلارداندیر، بو سؤز اسکی چاغلاردان تورک
دیلیندن عرب دیلینه و او دیلدنده فارس دیلینه کئچمیش و هله‌ده بو
دیللرده ایشلک سؤزلردندیر.

مونار (ق) ...................MUNAR
ایلغیم، گؤز خطاسی ایله پاریلتیلاری اوزاقدان سو کیمی گؤرمک، گؤز
یانیلماسی، سراب

نارگیله (ق) .................NARGİLƏ
 نار، نارداناسی، آذربایجان اویون هاوالاریندان، عزیر بیر دانا

نارگول (ق) .....................NARGÜL
نار گولو کیمی اینجه و گؤزل اولان

نارین (ق) ........................NARIN
کیچیک، یوموشاق، اینجه

نازگول (ق) ..................NAZGÜL
نازلی گول

نازلی (ق) .....................NAZLI
عشوه‌لی، ناز ائدن

نازنین (ق) ...................NAZƏNİN
نازیله، عزیزلیق‌یله بویویه‌ن قیز

نرگیز (ق) .....................NƏRGİZ
 قدیم و آدلیم تورکو آدلاردان ، آغ، کیچیک و گؤزل قوخولو بیر گولون
آدیدیر. عربجه اونا نرجس دئیلیر، بو سؤزون چوخ قدیم زامانلاردا عرب
دیلینه کئچمه‌سی ممکوندور. بعضی‌لر بو آدین یونان سؤزو اولدوغونو
دوشونورلر، قدیم یونان ناغیل‌لاریندا نارسیس آدلی گؤزل و غرورلو بیر
اوغلان وار، بیر گون بو اوغلان اؤز شکلینی سودا گؤرور اؤز-اؤزونه
وورولوب عاشیق اولور، اورادا قالیب و دونور. اونون دونوب قالدیغی و
آرادان گئتدییی یئرده بیتن چیچه‌یین آدی نارسیس قویولور. آنجاق بوتون
شرق اؤلکه‌لرینده نرگیز قیز آدیدیر بو آدین نارسیس‌له اوخشارلیغی
اولسادا اونونلا هئچ بیر علاقه‌سی یوخدور.

نورسل (اوْ) ....................NURSƏL
نور کیمی ، پارلاق، نورسان

نورسئل (اوْ) ....................NURSEL
نور سئلی، سئل کیمی ایشیق

اوختای (اوْ) .....................OXTAY
اوخ کیمی، سرعت‌له ایش آپاران، قیزغین

اودمان (اوْ) ....................ODMAN
اودلو، چوخ آلاولی، چوخ حرارتلی

اوغوز (اوْ) .....................OGUZ
تورک ائللریندن، ساغلام و گوجلو آدام

اونار (ق) ..................ONAR
عزیزلیک، سایغی

اونای (ق) ....................ONAY
اویغون، یئرینده، یارارلی

اونور (اوْ) ...................ONUR
 گوجلو، قدرتلی، شرف، ناموس، اؤزلوک، معنوی ده‌یر، انسانین اؤزونه
دویدوغو سایغی

اورخان (اوْ) .....................URXAN
شهرین حاکیمی، شهرین بؤیوگو، خانی

اورشان (اوْ) ....................URŞAN
شانی یوکسک

اوغور (اوْ) .......................UĞUR
خوشبخت‌لیک، گؤروش، آلین یازیسی، یازغی

اولدوز (ق) ......................ULDUZ
گونش و آی‌دان باشقا گؤیده گورونن ایشیقلی جسملردن هر بیری

اومای (ق) ...................UMAY
قدیم ملت‌لرین بعضی‌سی هر بیر طبیعی عامیله اؤزه‌ل تانری قرار وئریب
اونا اینام بسلردیلر، مثلا گوی تانریسی، دنیز تانریسی و ... – رب‌النوع

اومود (اوْ) ......................UMUD
آرزی، ایستک، گؤزله‌مک، گووه‌نج، آرخایین

اومید (اوْ) ......................ÜMİD
اومود

اولجان (ق) ...................ÜLCAN
حرکتلی، چوخ جانلی، یئرینده دورمایان

اولکر (ق) .................ÜLKƏR
اولدوز، ثریا اولدوزو

واران (اوْ) ....................VARAN
اوغور قازانان، نائلیت الده ائدن، چاتان، یئتیشن

وورغون (اوْ) .....................VURĞUN
وورولموش، کؤنول وئرمیش، سئودالی

هارای (اوْ) .....................HARAY
سس، های، جار، چیغیرتی

یاشار (اوْ) ....................YAŞAR
قالار، اونودولماز، اؤلمز

یالچین (ق) .................YALÇİN
اوجا صخره، سرت قایا، اؤرتولمه‌میش، گیزلنمه‌میش

یالمان (اوْ) .....................YALMAN
قیلینجین کسرلی یئری، کسیجی، و باتیجی سلاحلارین کسن و باتان قسمی

یالقیز (اوْ) ....................YALQIZ
تک، کیمسه‌سیز، ائولنمه‌ین، مجرد

یانار (اوْ) .....................YANAR
آلاولانار، سؤنمز

یاووز (اوْ) ....................YAVUZ
قورخولو، دهشتلی

ییلماز (اوْ) .....................YILMAZ
سارسیلماز، یورولماز، اؤلمز، اوره‌کلی

ایپک (ق) .....................İPƏK
ایپک بؤجه‌یی بارامالاری (پیله) چؤزوله‌رک چیخان اینجه، یوموشاق و
پارلاق تئل، اینجه، یوموشاق

ایلقار(ایلغار) (ق) ....................İLQAR
آنلاشما، سؤز وئرمه، دوشمانا ساری یوروش، یغما

ایلیاز (اوْ) .......................İLYAZ
باشا- باش یاز اولان ایل، ایلی باشا- باش یاز کیمی اولان کیمسه،
عؤمرونو شادلیقلا سور‌ن

ایلدیریم (اوْ) ......................ILDIRIM
بولوتدان، بولوتا یا یئره الکتریک بوشالماسی، گؤی گورولتوسو


آچار سؤزلر : ائل دنیز, ائل سس, اوچونجو دیل دنیادا, آسلان, اران, تورک دیلی, آبی, آدلاری, قیز و اوغلان, تورکی آدلار,